วัสดุทนไฟ สำคัญอย่างไรกับบ้านคุณ
จากกรณีข่าวเหตุการไฟไหม้หลายครั้ง ส่งผลให้มีผู้บาดเจ็บ และเสียชีวิตมากมาย ทำให้หลายคนตั้งคำถามถึงเรื่องความปลอดภัยของอาคาร และในแง่ของ วัสดุทนไฟ ซึ่งสำคัญไม่น้อยในหลายอุตสาหกรรม สำหรับงานก่อสร้าง ไม่ว่าจะเป็นอาคาร หรือการสร้างบ้าน สิ่งหนึ่งที่เราควรใส่ใจรายละเอียด เพราะสำคัญอย่างมากในระยะยาว นั่นคือเรื่องของวัสดุก่อสร้าง ซึ่งในบทความนี้เราจะมาว่ากันด้วยเรื่องของวัสดุทนไฟนั่นเองครับ
เริ่มกันด้วยเรื่องของวัสดุทั่วไป สำหรับการสร้างบ้านสักหลังกันก่อนครับ เพราะวัสดุคือหัวใจของงานสถาปัตยกรรม และยังเป็นปัจจัยสำคัญที่ส่งผลต่อราคาของบ้านคุณก็ว่าได้ ซึ่งในท้องตลาดอุปกรณ์ก่อสร้างทั้งหลายก็มีให้เลือกกันหลายรุ่น หลายราคา ให้เลือกกันจนตาลาย นอกจากเรื่องของพื้นผิวสัมผัส ลวดลาย ความสวยงามแล้ว แต่ละชิ้นย่อมมีคุณสมบัติที่แตกต่างกันออกไป อย่างคุณสมบัติของวัสดุทนไฟก็เป็นอีกคุณสมบัติสำคัญ เมื่อเกิดเหตุการณ์ฉุกเฉิน สำหรับมือใหม่ที่เริ่มต้นศึกษาเรื่องเหล่านี้ เรียกได้ว่าต้องทำการบ้านกันไม่น้อยทีเดียว
คุณสมบัติของวัสดุทนไฟ
คุณสมบัติหลัก คือ ทนต่ออุณภูมิสูง โดยไม่แปรสภาพ หรือเปลี่ยนรูปร่างไปจากเดิม ไม่ว่าอุณภูมิสูงนั้นจะมาจากการขัดสีของแข็งก๊าซและเปลวไฟ การถูกปฏิกิริยาทางเคมี การถูกกัดกร่อนจากสารเคมี เป็นต้น
วัสดุทนไฟมีอะไรบ้าง
แบ่งตามลักษณะออกเป็น 2 ประเภทใหญ่ ๆ คือ วัสดุทนไฟที่มีรูปร่างแน่นอน (Shaped Refractory) เช่น อิฐ และ วัสดุทนไฟที่ไม่มีรูปร่างแน่นอน (Unshaped Refractory หรือ Monolithic) ได้แก่ คอนกรีต ปูน
หากเกิดเหตุการณ์ไฟไหม้ วัสดุทนไฟ สำคัญอย่างไร
แน่นอนว่าหากเกิดเหตุการไฟไหม้ หรือมีประกายไฟขึ้นมา ด้วยคุณสมบัติของวัสดุทนไฟ จะทนความร้อนได้สูงกว่าวัสดุทั่วไป เมื่อเกิดประกายไฟติดจะช่วยให้ไฟลามช้าลง ไม่ลุกลามไปอย่างรวดเร็ว ซึ่งเป็นช่วงเวลาสำคัญที่จะช่วยหน่วงเวลา ให้ผู้คนในอาคารอพยพออกมาได้ทันเวลา
นอกจากนี้เราจะลองยกตัวอย่างของวัสดุทนไฟ ว่าแต่ละชนิดจะสามารถทนอุณภูมิสูงได้เท่าไร สามารถหน่วงเวลาได้นานเท่าไร อาทิ
กระจกลามิเนต (Laminated Glass) กระจกนิรภัยชนิดหนึ่ง นิยมใช้กันมากตามอาคารขนาดใหญ่ ด้วยคุณสมบัติพิเศษเมื่อกระจกแตก เศษกระเศษจะยึดเกาะอยู่กับฟิลม์ที่อยู่ตรงกลางกระจกที่ถูกประกบกันอยู่ 2 ด้าน ไม่ร่วงหล่น หรือกระจายตัวออกไป ช่วยป้องกันอันตรายจากการถูกบาดได้ และอีกหนึ่งคุณสมบัตินั่นคือ มีอัตราการทนไฟเฉลี่ยไม่น้อยกว่า 2 ชั่วโมง
อิฐมวลเบา (Lightweight Concrete) วัสดุยอดนิยมในการก่อผนังบ้านในปัจจุบัน ด้วยน้ำหนักที่เบา จึงทำให้สะดวกต่อการเคลื่อนย้ายมากกว่า และยังช่วยในแง่ของโครงสร้างได้ ซึ่งคุณสมบัติที่ถูกกล่าวถึงมากที่สุด คือ การทำหน้าที่เป็นฉนวนกันความร้อนในตัว ช่วยลดความร้อนเข้าสู่ตัวบ้านได้ในระดับหนึ่ง และยังสามารถทนไฟได้นานถึง 4 ชั่วโมง
ยิปซั่มบอร์ด (Gypsum board) เป็นอีกหนึ่งวัสดุที่มีให้เลือกหลายชนิด หลายรุ่น ความเหมาะสมในการใช้งานแต่ละประเภทแตกต่างกันออกไปด้วยเช่นกัน สำหรับรุ่นที่มีคุณสมบัติการทนไฟ จะมีอัตราทนไฟได้ประมาณ 3 ชั่วโมง
วัสดุทนไฟตามกฎหมาย
กฎหมายควบคุมอาคาร ได้มีการเอ่ยถึงวัสดุทนไฟเอาไว้มากมาย ซึ่งได้มีบทนิยามคำว่า “วัสดุทนไฟ” หมายความว่า วัสดุก่อสร้างที่ไม่เป็นเชื้อเพลิง โดยในอาคารขนาดใหญ่จะมีการกำหนดให้มีการใช้วัสดุทนไฟตามรายะเอียดที่ระบุในราชกิจจานุเบกษาอีกด้วย